Το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας "ΑΡΙΣΤΕΥΣ" υπάγεται στη Διεύθυνση Παιδείας του Δήμου Λαρισαίων. Βρίσκεται στην περιοχή της Γιάννουλης, 5km βορειοδυτικά από την πόλη της Λάρισας.
Παρουσίαση
Το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας συμμετέχει σε διεθνή αστρονομικά ερευνητικά προγράμματα με σημαντική προσφορά τα οποία σχετίζονται με τον Ήλιο, τις επιπροσθήσεις της Σελήνης και την αστρική φωτοηλεκτρική φωτομετρία. Επίσης, συμβάλει και στον τομέα της γεωφυσικής με σχετικό πρόγραμμα. Τέλος, το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας έχει εκπαιδευτικό και επιμορφωτικό χαρακτήρα για την ευρύτερη περιοχή του θεσσαλικού διαμερίσματος.
Το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας επισκέπτονται καθημερινά μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Επίσης, κάθε Πέμπτη βράδυ υπάρχει η δυνατότητα για κάθε συμπολίτη να επισκέπτεται το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας ελεύθερα. Στους επισκέπτες γίνεται ξενάγηση και στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα προβολής πραγματοποιούνται εκλαϊκευμένες αστρονομικές ή σεισμολογικές ομιλίες, ως επίσης και προβολές βίντεο συναφούς περιεχομένου. Όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν, μπορούν να παρατηρήσουν με το τηλεσκόπιο τη Σελήνη, τους πλανήτες ή χαρακτηριστικά άστρα.
Ώρες προσέλευσης του κοινού για τις αστροβραδιές:
Κάθε Πέμπτη βράδυ στις 20:00.
Ιστορία
Το 1959 ο αστρονομικός ερευνητής Νικόλαος Στωικίδης (1925 – 2020) ξεκίνησε παρατηρήσεις τεχνητών δορυφόρων από επίγειο σταθμό επιτήρησης και παρατήρησης τεχνητών δορυφόρων που ίδρυσε στη Λάρισα. Στα μέσα της δεκαετίας του εξήντα, λόγω της φωτορύπανσης, έκρινε σκόπιμη την ανέγερση Αστεροσκοπείου στη βορεινή πλευρά του οικισμού Γιάννουλης.
Το 1972 απέδωσε καρπούς η πρωτοβουλία του και ιδρύεται το Αστεροσκοπείο Λάρισας, το οποίο υπηρέτησε ως Διευθυντής για περισσότερα από σαράντα χρόνια. Στη δημιουργία τότε του Αστεροσκοπείου Λάρισας συνέβαλαν πολλοί επιφανείς Λαρισαίοι, φορείς της πόλης μας, ο Δήμος Λαρισαίων, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λάρισας και η τότε κοινότητα Γιάννουλης, η οποία παραχώρησε δωρεάν το οικόπεδο. Το 1988 παραχωρήθηκε στο Δήμο Λαρισαίων και αποτελούσε ξεχωριστό Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου Λαρισαίων μέχρι το 2011. Σήμερα το Δημοτικό Αστεροσκοπείο Λάρισας υπάγεται στη Διεύθυνση Παιδικών Σταθμών και Εκπαιδευτικών Δράσεων του Δήμου Λαρισαίων.
Προγράμματα
Αστρονομικά προγράμματα τα οποία πραγματοποιούνται στο Αστεροσκοπείο Λάρισας και τα διεθνή αστρονομικά κέντρα με τα οποία συνεργάζεται και είναι αποδέκτες των εργασιών του:
-
Φωτόσφαιρα
Οι πραγματοποιούμενες παρατηρήσεις αποσκοπούν στην αποτύπωση των φαινομένων της ηλιακής φωτόσφαιρας, όπως οι ηλιακές κηλίδες. Οι παρατηρήσεις αποστέλλονται στο ηλιακό τμήμα της American Association of Variable Star Observers (AAVSO) των ΗΠΑ, στο Observatoire Royal de Belgique του Βελγίου, στην British Astronomical Association της Αγγλίας και στο Volkssternwarte Paderborn της Γερμανίας.
-
Χρωμόσφαιρα
Πρόγραμμα για την επιτήρηση και φωτογράφηση ενεργών περιοχών της ηλιακής χρωμόσφαιρας στις οποίες υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να εκδηλωθεί το εκρηκτικό φαινόμενο της έκλαμψης. Πληροφορίες για την περιοχή, τις ώρες και το πλήθος των φωτογραφιών που λαμβάνονται καθημερινά, αποστέλλονται στο κέντρο συντονισμού του προγράμματος High Energy Solar Spectroscopic Imager (HESSI) των ΗΠΑ.
-
Sudden Ionospheric Disturbance (SID)
Διεθνές πρόγραμμα έμμεσης καταγραφής των ηλιακών εκλάμψεων με ηλεκτρονικό σύστημα (κεραία, δέκτης και καταγραφικό). Οι παρατηρήσεις αποστέλλονται στην American Association of Variable Star Observers (AAVSO) των ΗΠΑ, στο Observatoire Royal de Belgique του Βελγίου και στην British Astronomical Association της Αγγλίας.
Επιπροσθήσεις Σελήνης
Πρόγραμμα που αποσκοπεί στον ακριβή χρονικό προσδιορισμό της απόκρυψης ή επανεμφάνισης απλανών αστέρων από τον δίσκο της Σελήνης. Οι παρατηρήσεις αποστέλλονται στο ευρωπαϊκό τμήμα της International Occultation Timing Association (IOTA), που έχει τη διεθνή εποπτεία του προγράμματος.
Πρόγραμμα μέτρησης της λαμπρότητας μεταβλητών αστέρων με τη μέθοδο της φωτοηλεκτρικής φωτομετρίας (PEP). Οι παρατηρήσεις αποστέλλονται στην American Association of Variable Star Observers (AAVSO) των ΗΠΑ.
Στον αύλειο χώρο του Αστεροσκοπείου Λάρισας και εντός οικίσκου είναι εγκατεστημένος φορητός σεισμογράφος συνεχούς λειτουργίας για την καταγραφή της σεισμικής δραστηριότητας της ευρύτερης περιοχής. Επίσης, με μέριμνα του Αστεροσκοπείου Λάρισας, εντός του πολεοδομικού ιστού της πόλης της Λάρισας εγκαταστάθηκε δίκτυο από εννέα επιταχυνσιογράφους με σκοπό τον προσδιορισμό, κατά τομείς, της μέγιστης τιμής της εδαφικής επιτάχυνσης του πολεοδομικού συγκροτήματος της Λάρισας.
Το Αστεροσκοπείο Λάρισας επισκέπτονται μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Επίσης, κάθε Πέμπτη βράδυ υπάρχει η δυνατότητα για κάθε συμπολίτη να επισκέπτεται το Αστεροσκοπείο Λάρισας ελεύθερα. Στους επισκέπτες γίνεται ξενάγηση και στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα προβολής, πραγματοποιούνται εκλαϊκευμένες αστρονομικές ή σεισμολογικές ομιλίες, καθώς επίσης και προβολές βίντεο συναφούς περιεχομένου.
